Larum Miłosz Wawer

Domelek – zbuduj dom

Główne materiały przewidziane do budowy domu wpływają bezpośrednio zarówno na koszt inwestycji, długość trwania budowy, jak i na trwałość budynku. Szczególną formą budownictwa są domy z bali. Drewno, jako materiał budowlany posiada liczne zalety, nie jest to jednak wariant najtańszy. Poza technologią opartą na murowaniu coraz bardziej popularne stają się domy szkieletowe.

Tradycyjny dom murowany może mieć ściany wykonane z różnych materiałów, jak na przykład pustak ceramiczny, pustak keramzytowy, beton komórkowy albo bloczki silikatowe. Pustak keramzytowy odznacza się przy tym wyjątkowymi właściwościami izolacyjnymi. Technologia szkieletowa domu zapewnia szybką realizację inwestycji. Kluczowe w tej metodzie jest znalezienie odpowiedniego wykonawcy oraz staranny wybór drewna na konstrukcję.

Nowoczesna technologia nie ogranicza się do techniki budowlanej. Bardzo modne są ostatnio określenia „dom inteligentny” albo „dom energooszczędny”. Jeśli chodzi o smart homes (domy inteligentne), należy zastanowić się, jak daleko ma pójść system sterowania, jako że możliwości jest wiele. Na przykład żaluzje mogą się automatycznie ustawiać, kocioł na pellet może sam decydować, kiedy ma włączyć ogrzewanie mieszkania albo podgrzewanie wody itd. Tablet albo smartfon służą do sterowania ogrzewaniem, otwierania i zamykania okien i drzwi, obsługi innych urządzeń. 

Kupujemy lub zamawiamy indywidualny dopiero po nabyciu działki! Taka jest prawidłowa kolejność: najpierw ziemia, potem projekt budynku, który spełnia oczekiwania inwestora i pasuje do konkretnej parceli.

Wybór projektów gotowych jest ogromny, ich ceny wynoszą od tysiąca kilkuset do kilku tys. zł. Taki projekt trzeba jeszcze wpisać w działkę, uwzględniając wytyczne planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzję o warunkach zabudowy. To tzw. adaptacja, do jej wykonania zatrudnia się architekta z uprawnieniami. Na tym etapie w projekcie gotowym można wprowadzić niewielkie zmiany, np. zlikwidować okno, albo je powiększyć.

Nabywcy projektów katalogowych często organizują się w grupy i wymieniają na forach internetowych doświadczeniami. Interesujący nas dom ktoś mógł już przecież wybudować - można go zatem obejrzeć, podpytać właścicieli, z jakich rozwiązań są zadowoleni, z jakich nie.

Projekt indywidualny u dobrego architekta kosztuje nawet 10 razy tyle, co katalogowy. Za to jest unikatowy, zaś dom w najlepszy sposób wpisany w działkę. W opracowaniu mogą jednak pojawić się błędy, eliminowane w projektach powtarzalnych. Jeśli działka należy do trudnych, projekt na zamówienie - mimo wyższych kosztów - będzie lepszym wyborem.

Najpopularniejsze domy stawiane w naszym kraju mają przeszło 100 m2 powierzchni i użytkowe poddasze. Generalnie widać, że wybieramy coraz mniejsze. Im są prostsze, bardziej zwarte (zbudowane na planie kwadratu lub prostokąta, z dwuspadowym dachem), tym tańsza będzie budowa i co równie ważne - eksploatacja (głównie ogrzewanie). Parterowe są wygodne w użytkowaniu - brak schodów ma znaczenie dla osób starszych i niepełnosprawnych. Niestety, mają większą powierzchnię zabudowy i nadają się raczej na spore działki. Dlatego na małych parcelach wznosi się zajmujące mniej miejsca domy z użytkowym poddaszem lub pełnym piętrem. Te, przy niedużej powierzchni zabudowy, oferują sporą powierzchnię użytkową. Coraz rzadziej stawiane są domy z podpiwniczeniem, które zwiększa koszty inwestycji. Kotłownię, spiżarnię czy pomieszczenia gospodarcze, niegdyś lokowane w piwnicy, przenosi się na parter.

Istotne jest usytuowanie budynku względem stron świata - opłaca się zaplanować od południa dużo okien i pomieszczenia, w których chcemy mieć więcej słońca, np. salon, jadalnię. Duże przeszklenia na południowej ścianie to nie tylko więcej światła, ale także oszczędność na ogrzewaniu w chłodne dni. I ryzyko przegrzania wnętrz w czasie upałów - warto zatem pomyśleć o osłonach przeciwsłonecznych. Od północy okien ma być mało, to dobre miejsce na garaż i spiżarnię. Garaż może być częścią domu, albo stawia się go osobno. Wariant pierwszy jest wygodniejszy (do samochodu wsiadamy bez wychodzenia na zewnątrz).

Ważniejszy od wyglądu budynku jest układ wnętrz, bo to on wpływa na komfort życia. Dlatego najpierw zastanówmy się, ile i jak dużych pomieszczeń potrzebujemy, a potem szukajmy projektu, który spełnia założony program funkcjonalny. Musimy wiedzieć, ilu chcemy sypialni, ilu łazienek, czy kuchnia ma być otwarta czy zamknięta, czy garaż będzie w bryle budynku czy nie itd. Dobrze, gdy dom da się podzielić na strefę nocną (z sypialniami) i dzienną z kuchnią, jadalnią i salonem. Komunikacja (hol, korytarz) powinna zajmować jak najmniej miejsca.

Czas trwania budowy oraz tempo prowadzenia prac budowlanych zależą od wielu czynników. Należy tutaj wspomnieć o takich uwarunkowaniach jak: złożoność formy budynku, położenie działki, technologię realizacji oraz porę roku, w której budowa zostanie rozpoczęta. Lokalizacja działki może oddziaływać na czas trwania budowy, mogą pojawić się nieprzewidziane opóźnienia spowodowane np.: koniecznością uzyskania dodatkowych pozwoleń czy też potrzeba wykonania drogi dojazdowej. Przy budowie tradycyjną metodą murowaną należy również uwzględnić przerwy technologiczne, konieczne do zachowania pomiędzy określonymi etapami robót. Znaczenie ma także moment, w którym wystartujemy z budową, należy pamiętać, iż niektóre prace nie mogą być wykonywane przy zbyt niskich lub zbyt wysokich temperaturach. Można przyjąć, że początek wiosny jest optymalnym czasem na przystąpienie do budowy, temperatura robi się wówczas bardziej stabilna, a kolejne miesiące zazwyczaj przynoszą korzystne warunki pogodowe. 

W czasie, gdy na zewnątrz są ujemne temperatury, nie powinno się wykonywać tynków ani wylewek, więc jeżeli nie zdążymy ich zrobić do jesieni, najlepiej poczekać aż nadejdzie wiosenne ocieplenie. Prace wykończeniowe trwają zazwyczaj kilka miesięcy, tak więc można przyjąć, że jeżeli nie nastąpią nieprzewidziane opóźnienia i przestoje, budowę domu pod klucz można zrealizować w ciągu kilkunastu miesięcy. Aby zamieszkać w domu, należy jeszcze formalnie zgłosić zakończenie budowy, składając odpowiednie zawiadomienie do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego.